Waca dhimma abbummaa Finfinnee laalchisee deemaa jiru kuni
waan akka salphaatti FB qofarratti dubbannee bira dabarru ta’uu hinqabnu. Jarri
Habashaa kuni bara Sahile Sillaasee Oromoo Tuulamaa Naannaa Finfinnee kana
buqqisuudhaf bara dheeraa deddeebi’ee waraanaa ture. Tokkummaan yeroo san ture
fi ciminni Gdaa yeroo sanii jabaa waan tureef Gaammen, Kuusni fi Raabni qolatee
ofirraa dhoowwaa ture.
Akka humnaan hindandeenye waan baraniif bara Minilik tooftaa
biyyoota qaroomaniirraa argatan. Meeshaa waraanaa yeroo sanitti hammayyaa
(qawwee) fi mala ittiin Oromoo qoodan. Oromootti siqanii soddoomanii mufoo
xixiqqoo Oromoo jidduu jirutti fayyadamuudhan jidduu seenan.
Oromoo humna isaa caasaa Gadaatin ijaarame san jidduu dubbii
galchan. Meeshaa ammayyaatti fayyadamuudhan addaan nu qoodanii nu rukutan.
Oromoo Finfinneedhaa tola hinbuqqifne. Tufaa Munaa fi Sooraa Loomee, Warri
Galaan, Gullallee dhugumaan waraanaf waantedhaan qawwee dura dhaabbatanii
faradoo ofii koranii hamma dhumaa lolanii jabaan keessaa xuruurfamee kuun
qawweedhan kuun fannifamee ajjeefame. Gaafas kan akkas jedhan:
«Diinni nu marsee – Farda kee kooraa irraa hinhiikin,
luugama afaanii hinbaasin»
Akka waraanni habashaa isaanirra caalaa dhufe yoo argan ijoollef
maanguddoo godaansisanii isa dhumaa faradoo ofiitin Finfinneetti deebi’uudhan
habashaa lafarraa duguuganis waan baayinaan caalamaniif qawwee dhabaniif
dhuman. Waraanni gaafsii tokkolee hindeebine. Oromoota gaafas Finfinnee irraa
diina qoluudhaf Finfinnee keessatti wareegaman maanguddootarraa seenaa isaanii
qorannee kaahuu qabna. Seenaa keenya Finfinnee nuti siirriitti hindhageenya.
Dhoksaaf dhoowwaa waan tureef hammam jarri kuni akka nu fixan dhalli ammaa
sirriitti hinhubanne.
Seenaa dhugaa dhoksanii waan turaniif keessa darbanii waan
godhan saniif yakkaan osoo itti gaafatamuu qabanuu amma biyyuu teenya jechuu
qaba.
Habashoonni lubbuun jiraniif kan darbanis yakka ilmaan
Tuulama irratti Finfinnee keessatti raawwataniif seeratti nuuf haa dhiyaatan
jechuun murteessadha. Yoos bakkatti deebi’anii. Seenaa warri Ingiliiz oolmaa
waraanaa Finfinnee achitti argamuudhan barreessan fi warri gaafas lubbuun ture
kaaye nuuf ragaadha.
Kana maraa waan callifneef warri safuu hinbeekne, kabajaa
hinbeekne kuni har’a Laga Xaafoo, Laga Daadhii, Sabata, Furii, Duukam,
Bishooftuu, Galaan, Sululta, Buraayyuu, Aqaaqii, kkf ijaarsa seeran alaatin
suuta suuta dhuunfachaa jiran. Kana diigun hojii jalqbaa yoo ta’u oromootan qubasiisun
isa lammeessoti.
Oromoo seenaa miidhaa nurra gahe ilmaan keenya haa barsiifnuu.
Meediyaalen keenya hayyootaf maanguddoota haa dubbisanii.
Lafa seeran ala saamamne osoo oolee hinbulin qotee bulaa Finfinneetif
haa deebi’uu. Kooyyee Faccaa fii kkf manneen ijaaraman qotee bulaa keenya lafti
isaa saamameef haa deebi’uu. Kana nullee irratti haa dhumnuu. Kana immoo
teenyee mootummaa qofarraa eeguu hinqabnu. Tooftadhaan lafa keenya amma
deeffachuun murteessadha.
Kana yoo bubbulchine jarri nutti malachaa jirti. Waan darbe
dhiifnefi dhiifama jennaan yakkamtoonni safuu hinbeekne qeyee keenyaa nu
buqqisuuf qaanii malee keenya jechaa jirti.
Dammaqi Oromoo, Dammaqi qeerroo!
